Orhun ( Göktürk) yazıtlarını Türkiye Türkçesine ilk kim çevirmiştir?
Orhun ( Göktürk) yazıtlarını Türkiye Türkçesine ilk kim çeviren Tanzimat dönemi sanatçılarından Şemsettin Sami'dir.
Göktürk (Orhun) Yazıtları
Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleri, taşlar üzerine yazılarak bırakılmış eserlerdir. Bunlar üç dikili taştır. Bunlardan birincisi 720 yılında Tonyukuk tarafından diktirilen ve yine Tonyukuk tarafından yazdırılan taştır. Diğer iki kitabeden birisi 732 yılında Kültigin adına, diğeri 735 yılında Bilge Kağan adına dikilmiştir. Yazıtlarda kullanılan dil, yabancı etkilerden uzak, sade bir dildir. Yer yer realist bir tarih dili, yer yer milli ve sosyal eleştiri cümleleri, yer yer kudretli bir hitabet dili ile yazılmıştır. Yazıtlarda Türk milletinin benliğini unutmaması gerektiği, düşmanın tatlı sözlerine, hediyelerine aldanmayıp vatanın birlik ve beraberliği için çalışılması gerektiği anlatılmıştır. Yazıtlar aynı zamanda Türk boylarının isimlerini içeren yazılı bir belgedir. Yazıtlardan XIII. yüzyılda Cûveyni, "Tarih-i Cihangüşa" adlı eserinde söz etmiş ancak bu pek ilgi görmemiştir. Yazıtları bilim dünyasına İlk kez Strahlenberg isimli bir İsveç subayı tanıtmıştır. Yazılar ise 1893'te Danimarkalı Prof. W. Thomsen tarafından çözülmüştür. 1922'de tamamı okunarak yayınlanmıştır.
